Mars’tan Dünya’ya Örnekler Getirilmesi
Mars’tan örnekleri Dünya’ya nasıl getireceğiz?
Mars’tan örnek getirmek insanlık tarihinin belki de şu ana kadar en zorlu insansız uzay görevi olacak. Görev dört ana parçadan oluşuyor. Örnekleri toplayıp örneklerin muhafaza edileceği kutulara yerleştirecek ve daha sonra Mars toprağına bırakacak ve görevin ilk ayağı olan Mars 2020 roverı (ABD) 16 Temmuz 2020’de fırlatılacak. Jezero Krateri’ne 2021’de iniş yapacak. Aynı zamanda bu araç jeolojik özelliklerden ziyade yaşam arama odaklı ilk Mars görevi olacak. Daha sonra bu örneklerin olduğu kutuları toplayıp Mars yüzeyindeki fırlatma aracına yerleştirecek olan başka bir rover (Avrupa Uzay Ajansı), daha sonra ise örnekleri Mars yüzeyinden fırlatacak bir roket ve onun platformu (ABD) daha sonra fırlatılan ve uzaya bırakılan o örnekleri yörüngede yakalayıp dünyaya getirecek olan Avrupa Uzay Ajansı yapımı uydu.
Ne kadar örnek getirilecek?
Toplamda 500 gram civarı örneğin getirilmesi planlanıyor. Bu tür bir görev için oldukça büyük bir miktar. Geçmişte çok daha yakından, Ay’dan insansız olarak örnek getiren Rus uzay araçları 55 gram getirebilmişti (Luna 20). Örnek miktarının bu kadar yüksek olmasının sebebi ise görev dağılımının tek değil bir fırlatma ve bir yörünge aracına dayanıyor olması. Böylece Mars’taki fırlatma aracı örneği Dünya’ya doğru götürecek yakıtı taşımak zorunda kalmayacak. O işi Avrupa Uzay Ajansı’nın Mars uydusu yapacak.
Görevin zorlukları?
Öncelikle araçların otonom çalışması bir zorunluluk. Çünkü bütün olaylar 50 milyon kilometre uzakta gerçekleşecek ve biz haberleri ancak bir kaç dakika sonra alabileceğiz ve eğer komut gerekirse onu ancak dakikalar sonra araca iletebileceğiz. Eğer bir aksaklık olursa başarısızlık büyük bir ihtimal. İkinci bir zorluk ise Mars’a roket fırlatabilecek bir platformu indirmek olacak. Fırlatma aracını başka bir zorluğu ise yakıtı Mars koşullarında normal formunda tutabilmek. Üçüncüsü ise örnekleri yakalayacak uydunun büyük hedeflerden ziyade çok ufak kutuları uzayda yakalayabilmesi gerek. Aynı zamanda örnek kutularının pasif olacağını yani uzayda manevra yaparak konumlandırılamayacağını ekleyelim. Aynı zamanda o örnekleri Dünya’nın atmosferine gönderirken onları dış etkenlerden korumamız (ısı kalkanı gibi ekipmanlar ile) lazım.
Neden örnekleri Dunya’ya getiriyoruz?
Dünya’da örnekleri çok daha gelişmiş ekipmanlarla yaşam hakkındaki izleri inceleyebiliriz.
Neden örnekleri getirmek için Jezero Krateri seçildi?
Jezero Krateri’nde eskiden var olmuş bir yasam var ise bulunması daha kolay. Ustelik bu alanın gecmişi 3.6 milyar yil öncesine dayanıyor ve burada o uzun periyot içinde eğer yaşam varsa daha kolay bir şekilde inceleyebiliriz. Ayni zamanda bu bölgede eski bir gölün olduğu sanılıyor.
Neden uluslararası bir görev?
Uzay pahalı bir uğraş. Bu alanda işbirliği yapılarak ücretler düşüyor ve çok daha büyük projeler imza atılıyor (Uluslararası Uzay İstasyonu vb.) ve atılacak (Lunar Gateway – Uluslararası Uzay İstasyonu gibi bir yapıya sahip uzay istasyonu aya insan indirmek için kullanılacak- , Venera D -Rusya-ABD ortak Venüs’e iniş görevi- vs.).
Görevin ilkleri neler?
Eğer başarılı olursa bu görev ilk defa başka bir gezegenden fırlatmaya , ilk defa bir gezegenden örnek getirilmesine ve aynı zamanda Mars’tan Dünya’ya ilk defa bir dönüşe sahne olacak.
Sonuç olarak…
Bu zorlu görev başarılı olursa Mars’ta -varsa- olmuş veya olan yaşamı inceleyebilecek ve Kızıl Gezegen’in yapısı hakkında detaylı araştırmalar yapabilecek ve gezegenin toprağı hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olabileceğiz. Aynı zamanda bu görev uluslararası işbirliğinin önemini bir kez daha gösterecek.
Referanslar
https://www.lroc.asu.edu/posts/9
https://mars.nasa.gov/resources/22219/mars-2020-target-jezero-crater/
https://www.esa.int/Science_Exploration/Human_and_Robotic_Exploration/Exploration/Mars_sample_return
Yorum gönder